Ancak, Genelge ile birlikte bazı tereddütlerin yaşandığı da görülmüştür. Bu tereddütler, genelgenin tek başına hüküm ifade edip etmeyeceği ve toplanma zaman kısıtı nedeniyle bu ay itibariyle toplantıların yapılmasının mümkün olup olmadığı noktalarında toplanmaktadır.
Genelge Metni Şu Şekildedir:
“İlgi : 26.03.2020 tarih ve 5887sayılı Genelgemiz.
Koronavirüs salgınının görüldüğü andan itibaren, Sağlık Bakanlığı ve Bilim Kurulunun önerileri, Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatları doğrultusunda; salgının/bulaşın toplum sağlığı ve kamu düzeni açısından oluşturduğu riski yönetme, sosyal izolasyonu temin, sosyal mesafeyi koruma ve salgının/bulaşın yayılım hızını kontrol altında tutma amacıyla birçok tedbir kararı alınarak uygulamaya geçirilmiştir.
Bu kapsamda ilgi Genelge ile vatandaşlarımızın sağlık güvenliğinin korunması ve salgının yayılmasının önlenmesi amacıyla büyükşehir, il, ilçe, belde belediyeleri ve mahalli idare birlikleri meclisleri ile il genel meclislerinin Nisan, Mayıs ve Haziran ayı toplantılarının ertelenmesi kararının alınması için Valiliklerimiz talimatlandırılmıştı.
Gelinen aşamada kontrollü sosyal hayat sürecine geçilmiş ve Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu tarafından belirlenen kurallar çerçevesinde birçok alanda normalleşme adımları atılmaya başlanmıştır.
Bu kapsamda, yaşanan olumlu gelişmeler neticesinde daha önce alınmış olan büyükşehir, il, ilçe, belde belediyeleri ve mahalli idare birlikleri meclisleri ile il genel meclislerinin aşağıda belirtilen hususlara riayet edilmesi kaydı ile Haziran ayı toplantıları ile sonraki toplantılarına izin verilebilecektir.
Söz konusu yerel yönetim birimlerinin Haziran ayı olağan meclis toplantıları ile bundan sonraki toplantılarında başta Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu tarafından belirlenen/belirlenecek kurallara uyulmakla birlikte;
- Meclis toplantılarının yapılacağı yerin girişine/görünür bir yerine COVID-19 kapsamında alınması gereken önlemlerle ilgili afişler (el yıkama, maske kullanımı ve meclis toplantısı yapılacak yerin içinde uyulması gereken kurallar) asılmalıdır.
- Meclis toplantılarının yapılacağı yerlerin/binaların girişlerinde kişilerin ateşleri ölçülmelidir. 38 dereceden yüksek ateş ölçümlerinde, kişiler içeriye alınmayarak tıbbi maske ile sağlık kuruluşuna başvurması sağlanmalıdır.
- Meclis toplantılarının yapılacağı binaların ve meclis toplantı salonlarının dezenfeksiyonu sağlanmalıdır. Özellikle meclis toplantısı yapılacak yerde her toplantıdan önce bu işlem mutlaka yapılmalıdır.
- Uygun yerlerde el antiseptiği bulundurulmalıdır.
- Toplantı esnasında mesafe kuralına uygun şekilde oturum düzeni alınmalıdır.
- Meclis toplantılarının yapılacağı yerlere/binalara muhakkak maske takılarak girilmeli ve toplantılar esnasında maske çıkarılmamalıdır.
- Meclis toplantılarının yapılacağı binaların ve meclis toplantı salonlarının doğal havalandırması sağlanmalıdır.
- Meclis toplantılarının yapıldığı yerlerde/binalarda ortak kullanım alanlarında (lavabo vb.) temizlik ve hijyen kurallarına uyulması sağlanmalıdır.
Yukarıda belirtilen tedbirlere ilişkin Vali/Kaymakamlarımız tarafından 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu hükümleri çerçevesinde gerekli kararların alınması; mahalli idarelerin konuya ilişkin bilgilendirilmesi sağlanarak uygulamada herhangi bir aksaklığa meydan verilmemesi hususunda;
Bilgi ve gereğini arz ve rica ederim.”
MİARGEM olarak Genelgenin nasıl uygulanacağı konusunda görüşlerimizi sizlerle paylaşmayı uygun bulduk.
1. Genelgenin Neyi İfade Ettiği
Mahalli idare meclislerinin toplantılarının ertelenmesine ilişkin genelge, 26.03.2020 tarih ve 5887 sayılıdır. Söz konusu genelge yayınlandığında da ifade ettiğimiz gibi, genelge belediye meclis toplantılarının üç ay süreyle ertelenmesine ilişkin değil, Valilik ve Kaymakamlıkların (Hıfzısihha Kurulları) bu toplantılarının ertelenmesine dair karar alabileceklerine yönelik bir tavsiye/telkin niteliği taşımaktadır.
Dolayısıyla, üzerine durduğumuz bu genelge de aynı niteliktedir. Genelgenin son paragrafında da belirtildiği üzere; belirtilen tedbirlere ilişkin Vali/Kaymakamlarımız tarafından 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu hükümleri çerçevesinde gerekli kararların alınması ve mahalli idarelerin konuya ilişkin bilgilendirilmesi sağlanarak uygulamada herhangi bir aksaklığa meydan verilmemesi istenmektedir.
Kısacası, genelgenin sonuç doğurabilmesi için anılan kurulların karar alarak mahalli idarelere bildirmeleri şarttır. Bu karar alınmadan, daha önceki Genelgeye göre alınan kurul kararlarının geçerliliği Haziran sonuna kadar devam edeceğinden, mahalli idare meclisleri normal meclis toplantılarını ve izin almadan olağanüstü meclis toplantılarını yapamayacaklardır.
Bu nedenle, belediyelerimiz dahil mahalli idarelerimizin bu kurul kararlarını bekleyerek ona göre hareket etmeleri gerekmektedir.
2. Karar Alınması Halinde Toplantıların Yapılıp Yapılamayacağı
Bilindiği üzere, belediye ve il genel meclis toplantıları, her ay meclisin önceden belirlediği günlerde yapılmaktadır. Bunun yanında, büyükşehir belediye meclisleri her ayın ikinci haftası, diğer belediyelerin (il, büyükşehir ilçe, ilçe ve belde) meclis toplantıları ise her ayın ilk haftası toplanmaktadır.
Burada iki soru akla gelmektedir:
- Meclisce belirlenen toplantı günü geçirilmiş ise toplantı yine de yapılabilir mi?
- Yapılabilir ise, ilk haftadan sonra toplantılar yapılabilir mi?
Normal şartlarda değerlendirdiğimizde, önceden belirlenen toplantı günü geçen ve ilk haftaya yetişmeyecek meclis toplantılarının yapılması hukuken mümkün değildir.
Olayı şöyle değerlendirelim. Toplantının normal yapılma tarihinin her ayın ilk haftası Pazartesi olduğunu varsayalım. Daha önce alınan Kurul Kararı bu tarih itibariyle geçerli olduğundan toplantı yapılmamıştır. Yani, Haziran dönemi toplantı zamanı erteleme süresi içerisinde kaldığından bu ayki toplantı yapılamamış ve yapılması da gerekmeyecektir.
Yine, ilk hafta 7 Haziran Pazar günü bittiğine göre, kurul kararı eline bugün ulaşan belediyeler, Belediye Çalışma Yönetmeliğinin 8. maddesine göre toplantılarını yetiştiremeyeceklerdir.
İlk hafta kısıtı geçtikten sonrada, süreç dikkate alınarak toplantı yapılmasının mümkün olamayacağına dair bir referansımızda, normale döndüğümüze göre, normal zamanlardaki gibi davranmamız icap edeceği, normal zamanlarda ilk hafta haricinde toplantıyı ancak olağanüstü yapabileceğimizi de bilmemiz gerektiğidir.
Sonuç olarak ifade etmeliyiz ki;
- İl ve İlçe Hıfzısihha Kurulları, genelge doğrultusunda karar almadıkları sürece, daha önce aldıkları erteleme kararları yürürlüktedir ve onlara göre hareket edilmelidir. Genelge, bu manada tek başına sonuç doğurmayacaktır.
- Toplantılar ancak ilk hafta kısıtı aşılmamak kaydıyla yapılabilecektir. (ki aşıldığı süreler nedeniyle açıktır.) Bu süre aşıldıktan sonra ancak olağanüstü toplantı yapılabileceğini düşünmekteyiz.
Bazı Valiliklerin aldıkları kararları “Bu kapsamda, yaşanan olumlu gelişmeler neticesinde daha önce alınmış olan büyükşehir, il, ilçe, belde belediyeleri ve mahalli idare birlikleri meclisleri ile il genel meclislerinin aşağıda belirtilen hususlara riayet edilmesi kaydı ile Haziran ayı toplantıları ile sonraki toplantılarına izin verilebilecektir.” şeklinde aldıklarını görmekteyiz. Bunun genelgede yer alan “izin verilebilecektir.” ifadesinden kaynaklandığı kesindir.
Bunun anlamı, bu şekilde karar alınan yerlerde bundan sonra da ancak izin alınarak bu toplantıların yapılabileceğidir. Re’sen izin almadan yukarıdaki sürelerde de olsa toplantı yapılamayacaktır.
Kanaatimize göre bu kararların, her toplantı yapılacağında değil, şimdiden “belirtilen kurallara uyulmak suretiyle toplantılar yapılabilecektir” şeklinde karar alınarak verilmesi, ummayız ve beklemeyiz ama toplantı yapmanın risk olacağı düşünüldüğünde de, alınacak kararlarla tekrar ertelenmesi uygun olacaktır.
Bunun yanında il ve illerdeki ilgili kurulların, belirttiğimiz ilk haftaya toplantıların yetişemeyeceğini de dikkate alarak, ilk haftaya yetişemeyen toplantıların ikinci hafta olağan toplantı şeklinde yapılabileceğine dair karar almaları halinde, belirttiğimiz tereddütlerin ortadan kalkacağını ve olağan toplantıların toplantı zamanı kısıt sorunu olmadan yapılabileceğini düşünüyoruz.
Not: Değerlendirmeler MİARGEM Başkanı Halil MEMİŞ tarafından yapılmıştır.
Not: Yazının süre hesabında yapılan hata düzeltilmiş olup, 7 Hazirana göre yapılan değerlendirme değiştirilmiştir.